PharmaSophy

Sizce böcekler cinayet çözebilir mi? Çözebilmeli ki metin başlığı içinde tutarlı olsun. Gerçekten de durum böyle. Ülkemizde ve dünyada pek çok vakanın çözülmesinde şu sevimsiz bulduğumuz çok bacaklı arkadaşların Sherlock Holmes kılığına büründüğünü biliyor musunuz? Aslında düşününce çok da mantıksız değil çünkü eski zamanlarda adli olaylarda kullanılabilecek süper hassas analiz yöntemleri yoktu ve eldeki   her ipucu anahtar niteliği taşıyordu. Entomolojinin yani böcek bilimin adli olaylarda yüzyıllardır kullanıldığını söyleyebiliriz. Hatta cinayetin entomoloji ile aydınlatılmasını içeren ilk yazılı kaynak 13.Yy’a ait bir Çin kaynağı. Kaynağa göre gerçekleşen cinayet sonrasında olay yerine gelen yetkililer işçilerden oraklarını bırakmalarını ister. Bu oraklardan birinde olan görünmez kan lekesine sinekler gelmeye başlar. Bu sayede katil tespit edilir ve suçunu itiraf eder. Çok hassas analiz yöntemlerine sahip olsak d...

Hominum, yani insan, medeniyet kurma sürecinde olduğundan beridir kendi dışındaki tüm canlıları göz ardı etmektedir. Onu eleştiren, sert sözler sarf eden de yine kendi türüdür. Bunu okuyorsanız ve okurken düşünüyorsanız, konuşuyorsanız siz de bir insansınızdır, tabi papağan değilseniz.

Bu yazıyı 2 dakikada okuyarak kıyameti durduran kişi olabilirsiniz.        Yıl 2050, günde milyonlarca insan basit enfeksiyonlardan, kağıt kesiklerinden, ellerine basit bir iğne batmasından dahası küçük ev kazalarından dolayı hayatını kaybediyor. Nüfus hızla azalıyor. Gerekçe mi? Artık kullanabileceğimiz antibiyotikler kalmamış, bakteri imparatorluğu direne direne kazanmış. Bu senaryo size çok uzak gelmesin. Zira her başımız, dişimiz ağrıdığında, basit bir soğuk algınlığında dahi antibiyotikleri kullanmaya devam edersek sonumuz bu kıyamet senaryosundan öteye gidemeyecek.  Aslında buna kıyamet senaryosu değil de bir bakımdan tarihin tekerrür etmesi de diyebiliriz. Neden mi? Aslında antibiyotikler bulunmadan önce de dünya böyle bir yerdi. Basit enfeksiyonlar salgınlara dönüşür ve milyonlarca kişiyi öldürürdü. Ta ki Alexander Fleming penisilini keşfedene kadar.  Penisilinin keşfi sonrasında ölümler azaldı, verem öldürücü hastalık sınıfından çıktı, veba salgınl...

Onlar gecenin sessiz vampirleri ve yeryüzünde uçmayı başarabilen tek memeli türü: Yarasalar.  Vücutlarında yüzlerce virüse ev sahipliği yapan; Asya'daki Nipah virüsünden, Afrika’daki Ebola virüsüne kadar pek çok virüsün yayılmasında etken olan bu canlılar neden hasta olmuyor? Sorunun cevabı yarasaların bağışıklık sisteminde ve onların uçan tek memeli olmaları özelliğinde.      Cell Host and Microbe dergisinde yayımlanan çalışma ile bu durumu açıklamaya çalışalım.  Yarasalar uçarken çok yüksek miktarda enerjiye ihtiyaç duyar, bu enerji o kadar fazladır ki yarasanın vücut hücrelerini yıkıma uğratır ve bu sırada bol miktarda DNA (genetik materyal) serbest kalır. Normal şartlarda (biz insanlar dahil) bu durum bir hastalık yapıcı etkenin istilası olarak algılanır ve vücut tepki verir, hatta bu durum vücut için ölüm sinyalleridir ancak yarasalar için bu günlük yaşanan bir olaydır. Yarasalar diğer memelilerden farklı olarak hücre hasarını onarmaya yardımcı olan molekül...

Covid-19 tarihe karışsın, kimse kabakulak olmasın, hiç hasta olmayalım ister miydiniz? Evet, bu mümkün ancak kısa vadede olabilecek bir durum değil. İnsanlık tarihine baktığımızda kaynakları tam olarak bilinmese de yüzyıllardır hastalıklarla mücadele ediyoruz. Ancak tıp sağ olsun ki geçmişte ölümcül olan hastalıklar günümüzde sinek ısırığı kadar -ki Anofel cinsi sinekse işler değişir- hayati tehlike arz ediyor. Geçmişte basit enfeksiyonlardan ölen, hasta olmamak için çeşitli yollar arayan insanlar o güzel atlara binip gittiler. Günümüzde ise maalesef bilimsel temellerden uzak gerekçelerle aşı karşıtlığı yapan insanlar çoğaldı. Yanlış bilgi sizi de ağına düşürmeden yazıyı okumaya devam edin! Bu başlık altında sizi aşılarla tanıştırıp, ortadan kaldırılan "su çiçeği" hastalığının hikayesini anlatacağım. Aşı karşıtlarının ağır faturalarını inceleyip, bazı sorulara yanıt arayacağız. Başlığın cevabını da yazının ilerleyen kısımlarında keşfedeceksiniz.  Su çiçeğinin kaynağı tarihte ...

Anahtar Kelime: SPF! Onun yok olması itibariyle dünya ilk sekiz dakika içinde karanlığa gömülür, uydumuz olan ay görünmez olur; Dünyamız ekseninden kayıp düz bir çizgide uzayda savrulurdu.  Bir hafta içinde dondurucu soğuklar başlar, okyanuslar donar ve bitki örtüsü kaybolurdu.  O olmasaydı hayat olmazdı. İşte Güneş bizim için bu kadar önemli.  Yaşamın olabilmesi ve devam edebilmesi için vazgeçilmez olan güneş, sağlığımız için de öyledir. İmmün (bağışıklık) sistemimizin çalışmasından, depresyona girmememizi sağlayan, modumuzu değiştiren ve vücudumuzda D vitaminin aktif bir şekilde oluşmasını sağlayan bu altın küre faydalarının yanında pek çok hastalığa yol açabilir. Bu hasara neden olan güneşten dünyamıza ulaşan UV (mor ötesi) ve IR (kızıl ötesi) ışınlardır.  Örneğin UV ışınlarını ele alalım. Bu ışının A, B, C olmak üzere 3 türü vardır. Spesifik olarak UV-A ışınları derimizin alt tabakalarından biri olan dermise kadar ulaşır ve k...